dogal sayilarda carpma islemi
Toplananları aynı olan toplama işleminin kısa yoldan yapılışına çarpma işlemi denir. Çarpma işleminde,çarpılan terimlerin herbirine çarpan denir.Çarpma işleminin sonucuna çarpım denir.Çarpma işleminin işareti x veya . ile gösterilir.
Örnek: Herbirinde on beşer elma bulunan 3 kasada toplam kaç elma vardır?
15+15+15=45
Çarpma işlemiyle yaparsak kısa yoldan yani;
3x15 = 45 buluruz.
Çarpma İşleminin Kontrolü:
Bir çarpma işleminde çarpım, çarpanlardan birine bölündüğünde bölüm diğer çarpana eşitse ,çarpım doğrudur.
Örnek:
45x3 = 135
Kontrol:
135:3 = 45
135:45 = 3
10,100 ve 1000 İle Kısa Yoldan Çarpma İşlemi
Doğal sayıları 10,100,1000 ile çarpmak için sayının sağına, sıfır sayısı kadar sıfır konur.
1) 10 ile çarparken bir 0 (sıfır) konur.
28x10 = 280
2) 100 ile çarparken iki 0 (sıfır) konur.
6x100 = 600
3) 1000 ile çarparken üç 0 (sıfır) konur.
24x1000 = 24000
Çarpma İşlemi İle İlgili Önemli Bilgiler
1) Bir çift sayının 5 ile çarpımını kısa yoldan bulmak için, sayının yarısı 10 ile çarpılır.
16x5 = 8x10 = 80
2) 4'ün katı olan bir sayıyı 25 ile çarparken, sayıyı 4'e böler, bölümü 100 ile çarparız.
8x25 = 2x100 = 200
3) Bir çift sayıyı 50 ile çarparken, sayı 2'ye bölünür ve 100 ile çarpılır.
12x50 = 6x100 = 600
4) Bir sayıyı 9 ile çarparken, sayı 10 ile çarpılır. Çarpımdan sayının kendisi çıkarılır.
25x9 = (25x10)-25 = 250-25 = 225
5) İki basamaklı bir sayıyı 11 ile çarparken, sayıyı oluşturan rakamların sayı değerleri toplamı, bu iki rakamın arasına yazılır.
16x11= 1 (1+6) 6 = 176
6) Birler basamağı 5 olan iki basamaklı sayıyı kendisi ile çarparken; Sayının onlar basamağı sayı değerinin 1 fazlası ile çarpılır.Bulunan çarpımın sağına 25 yazılır.
45x45 = ?
4 x (4+1) = 20
45x45 = 2025